สุขภาพฟันของลูกน้อยเป็นสิ่งที่คุณพ่อคุณแม่ควรให้ความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะฟันน้ำนมที่แข็งแรงคือรากฐานสำคัญของฟันแท้ที่จะขึ้นมาในอนาคต หนึ่งในฮีโร่ตัวจิ๋วที่ช่วยปกป้องฟันของเด็กๆ จากปัญหาฟันผุที่พบบ่อยก็คือ “ฟลูออไรด์” แต่คุณพ่อคุณแม่หลายท่านอาจยังมีข้อสงสัยว่าฟลูออไรด์นั้นจำเป็นสำหรับเด็กจริงหรือ? และมีบทบาทสำคัญอย่างไรในการดูแลสุขภาพช่องปากของลูก ๆ อย่างไร วันนี้ Berry Dent จะมาไขข้อสงสัยกัน
ฟลูออไรด์คืออะไร และทำงานอย่างไร?
ฟลูออไรด์ (Fluoride) คือแร่ธาตุตามธรรมชาติที่พบได้ทั่วไปในดิน น้ำ และอาหารบางชนิด ฟลูออไรด์มีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับเคลือบฟัน (Enamel) ซึ่งเป็นชั้นนอกสุดของฟัน ทำหน้าที่เหมือนเกราะป้องกันฟันจากกรดที่เกิดจากแบคทีเรียในช่องปาก ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของฟันผุ
กลไกการทำงานของฟลูออไรด์ในการป้องกันฟันผุสามารถอธิบายได้ดังนี้
- เสริมสร้างความแข็งแรงให้เคลือบฟัน ในแต่ละวัน ฟันของเราจะมีการสูญเสียแร่ธาตุ (Demineralization) จากการทำปฏิกิริยาของกรดที่เกิดจากน้ำตาลและแบคทีเรีย ฟลูออไรด์จะเข้าไปช่วยกระตุ้นกระบวนการคืนแร่ธาตุกลับสู่เคลือบฟัน ทำให้เคลือบฟันแข็งแรงขึ้น และทนทานต่อการกัดกร่อนของกรดได้ดียิ่งขึ้น
- ชะลอการสูญเสียแร่ธาตุ ฟลูออไรด์ที่เคลือบอยู่บนผิวฟันจะช่วยลดอัตราการสูญเสียแร่ธาตุเมื่อฟันสัมผัสกับกรด
- ยับยั้งการทำงานของแบคทีเรีย ฟลูออไรด์สามารถเข้าไปรบกวนการทำงานของแบคทีเรียในช่องปาก ทำให้แบคทีเรียผลิตกรดได้น้อยลง ซึ่งเป็นการลดปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดฟันผุ
ทำไมฟลูออไรด์สำคัญสำหรับสุขภาพฟันเด็ก?
ฟันของเด็ก ๆ โดยเฉพาะฟันน้ำนมและฟันแท้ที่เพิ่งขึ้นใหม่นั้น มีเคลือบฟันที่ยังไม่แข็งแรงเต็มที่เท่ากับฟันของผู้ใหญ่ ทำให้มีความเสี่ยงต่อการเกิดฟันผุได้ง่ายกว่าปัจจัยอื่น ๆ การใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์จึงมีความสำคัญต่อสุภาพฟันเด็ก ดังนี้
1. ป้องกันฟันผุในวัยเด็ก
เด็กมักชอบบริโภคอาหารและเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง เช่น ขนมหวาน น้ำผลไม้ และนมผสมน้ำตาล สิ่งเหล่านี้เป็นแหล่งอาหารของแบคทีเรียในช่องปาก ซึ่งผลิตกรดที่ทำลายเคลือบฟัน ฟลูออไรด์ในยาสีฟันช่วยป้องกันการเกิดฟันผุโดยการเสริมความแข็งแรงของเคลือบฟันและลดการสะสมของแบคทีเรีย
2. เสริมสร้างฟันน้ำนมให้แข็งแรง
ฟันน้ำนมของเด็กมีโครงสร้างที่บางกว่าฟันแท้ ฟลูออไรด์ช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของฟันน้ำนม ทำให้ทนทานต่อการสึกกร่อนและลดความเสี่ยงของการเกิดฟันผุ
3. ป้องกันฟันแท้ในระยะยาว
แม้ว่าฟันแท้จะเริ่มขึ้นเมื่ออายุประมาณ 6-7 ปี แต่ฟันแท้จะเริ่มพัฒนาในช่องปากตั้งแต่วัยทารก การใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ในวัยเด็กช่วยเสริมสร้างฟันแท้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น ทำให้ฟันแท้มีความแข็งแรงเมื่อขึ้นมา
การเลือกใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์สำหรับเด็กอย่างปลอดภัย
การเลือกยาสีฟันผสมฟลูออไรด์สำหรับเด็กนั้น คุณพ่อคุณแม่ควรคำนึงถึงปริมาณฟลูออไรด์ที่เหมาะสมกับช่วงวัย และปริมาณยาสีฟันที่ใช้ในการแปรงแต่ละครั้ง:
- ปริมาณฟลูออไรด์: ทันตแพทยสมาคมแห่งประเทศไทย แนะนำให้เด็กอายุต่ำกว่า 3 ปี ใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ 500 ppm ในปริมาณน้อย (แค่แตะขนแปรง) ส่วนเด็กอายุ 3-6 ปี สามารถใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ 1000 ppm ในปริมาณเท่าเมล็ดถั่วเขียวได้ และเด็กอายุ 6 ปีขึ้นไป สามารถใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ 1000-1500 ppm ในปริมาณตามความยาวของหน้าตัดแปรงสีฟัน
- ปริมาณยาสีฟัน: สำหรับเด็กเล็กที่ยังไม่สามารถบ้วนปากได้ดี ควรใช้ยาสีฟันในปริมาณน้อยมาก (แค่แตะขนแปรงหรือเท่าเมล็ดข้าวสาร) เพื่อป้องกันการกลืนยาสีฟันในปริมาณมากเกินไป เมื่อเด็กโตขึ้นและสามารถบ้วนปากได้เองแล้ว จึงค่อยๆ เพิ่มปริมาณยาสีฟันเป็นขนาดเท่าเมล็ดถั่วเขียว
- การดูแลของผู้ปกครอง: คุณพ่อคุณแม่ควรดูแลการแปรงฟันของลูกอย่างใกล้ชิด สอนวิธีการแปรงฟันที่ถูกต้อง และดูแลไม่ให้ลูกกลืนยาสีฟัน
แม้ฟลูออไรด์จะมีความสำคัญ แต่การได้รับในปริมาณที่มากเกินไปก็อาจทำให้เกิดภาวะฟันตกกระ (Dental Fluorosis) ได้ ซึ่งจะเห็นเป็นจุดหรือแถบสีขาวขุ่นบนผิวฟัน อย่างไรก็ตาม ภาวะนี้มักไม่ส่งผลเสียต่อสุขภาพฟันโดยรวม และสามารถป้องกันได้โดยการใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ในปริมาณที่เหมาะสมตามคำแนะนำ
ปริมาณฟลูออไรด์ที่เหมาะสมสำหรับเด็ก
แม้ว่าฟลูออไรด์จะมีประโยชน์ แต่การใช้ในปริมาณที่เหมาะสมก็เป็นสิ่งสำคัญ โดยทั่วไป ปริมาณฟลูออไรด์ในยาสีฟันสำหรับเด็กควรมีดังนี้:
- เด็กอายุต่ำกว่า 3 ปี: ควรใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ในปริมาณต่ำ (ประมาณ 500 ppm) และใช้เพียงขนาดเท่าเมล็ดข้าว
- เด็กอายุ 3-6 ปี: สามารถใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ประมาณ 1,000 ppm และใช้ในปริมาณเท่าเมล็ดถั่ว
การแปรงฟันให้ถูกวิธีและการควบคุมปริมาณยาสีฟันจะช่วยลดความเสี่ยงของการกลืนฟลูออไรด์เกินขนาด ซึ่งอาจส่งผลต่อการพัฒนาฟัน
Berry Dent ยาสีฟันที่ปลอดภัยสำหรับเด็ก
สำหรับผู้ปกครองที่มองหายาสีฟันที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพสำหรับเด็ก Berry Dent คือญาสีฟันไฮบริดที่ี่ผสมผสานระหว่างฟลูออไรด์และสารสกัดจากธรรมชาติ เช่น สารสกัดจากเบอร์รี่และสมุนไพร จึงช่วยเสริมสร้างสุขภาพฟันและเหงือกอย่างอ่อนโยน นอกจากนี้ Berry Dent ยังปราศจากสารเคมีที่เป็นอันตราย เช่น Triclosan และ Paraben จึงเป็นยาสีฟันที่ปลอดภัยสำหรับเด็ก และช่วยป้องกันปัญหาฟันผุอย่างได้ผล